Kumtich | Sprokkels van dr. Paul Kempeneers

Sprokkels van dr. P. Kempeneers

Boek Kumtich

Vermits over Kumtich weinig gedrukte bronnen bestaan, heeft Kempeneers een groot aantal archiefstukken geraadpleegd.
Het resultaat is een degelijke studie over de plaatsnamen van het dorp.
Honderden vergeten plaatsnamen worden op kaarten weer zichtbaar. Uitgestorven gehuchten zoals Stratem haalden door dit werk opnieuw de stafkaarten van het Nationaal Geografisch Instituut.
Bovendien maakt de indeling in rubrieken het werk zeer leesbaar.
Verlucht met toponymische kaarten en foto’s.

U kan "Kumtich" bestellen via deze website.

Leven en dood op de Plaats

De dorpskern in Kumtich heette de Plaats. Ik kom deze benaming al tegen in de schepengriffies van 1470: opte plaetse te cumptic. Later wordt het ook Dorpsplaats of Dorpsplein, en sedert 1977 officieel Sint-Gillisplein.

Het opvallendste bouwwerk op de Plaats is de Sint-Gilliskerk, gebouwd op perceel C 220. In oude dokumenten staat meestal de kerk van Kumtich (1403 de kercke van comtich). Het is een zuilenbasiliek met drie beuken van drie ongelijke traveeën en een ingebouwde westertoren. Van de Romaanse kerk uit de 11de eeuw resten nog de oostelijke delen, waaronder het koor (fig. 18).

Figuur 18: De Kerk van Kumtich in 1912. (Verzameling R. Thioulants).

Volgens de datumstenen in de muur rond het kerkhof dateert deze muur van 1638 en werd hij vernieuwd in 1913.

Figuur 19 toont de Plaats in de zomer van 1914. De lindeboom staat in volle bloei.

Figuur 19: De Kerk van Kumtich met school en gemeentehuis. Let op de fraaie Lindeboom en rechts het Vroenhof. Prentkaart uit 1914. (Verzameling R. Thioulants).

Rechts staat het oude gedeelte van het Vroenhof en links, naast de kerkhoftrappen, staat het gemeentehuis dat rond 1860 ook als school diende. Uiterst links staat een hoeve met een tuin die een groot gedeelte van de Plaats innam. In 1860 had dit perceel nummer C 210-211. Deze hoeve was toen eigendom van weduwe Guillelmus-Engelbertus Buelens en van Apolina.

Wegens een gebrek aan lokalen bouwde de gemeente een nieuwe school in 1879-80 in de Keibergstraat, tegenover het huidige rustoord Renaissance. De school hield stand tot in 1985. Naast dit gemeentelijk onderwijs ontstond na de schoolstrijd een vrije katholieke school in de Groenhofstraat, die geopend werd in 1881.

Het oude gemeentehuis op het Sint-Gillisplein werd afgebroken in 1964. Het nieuwe gemeentehuis kwam enkele meters verder, op de plaats van de verdwenen hoeve van Buelens. Het werd gebouwd door aannemer V. Lurquin uit Oplinter, volgens de plannen van architekt A. Demey uit Oudergem. In 1965 wijdde burgemeester René Caberghs het gebouw in. Na de fusie met Tienen (1977) had Kumtich geen gemeentehuis meer nodig. Het gebouw kreeg toen een andere funktie (fig.20).

Figuur 20: Het nieuwe Gemeentehuis, nu gebruikt door partikulieren.

Dr. P. Kempeneers.