Boek Kumtich

Vermits over Kumtich weinig gedrukte bronnen bestaan, heeft Kempeneers een groot aantal archiefstukken geraadpleegd.
Het resultaat is een degelijke studie over de plaatsnamen van het dorp.
Honderden vergeten plaatsnamen worden op kaarten weer zichtbaar. Uitgestorven gehuchten zoals Stratem haalden door dit werk opnieuw de stafkaarten van het Nationaal Geografisch Instituut.
Bovendien maakt de indeling in rubrieken het werk zeer leesbaar.
Verlucht met toponymische kaarten en foto’s.

U kan "Kumtich" bestellen via deze website.

Sensatie in de Tunnel

Op 21 september 1837 werd de spoorlijn Leuven-Tienen ingewijd. Volgens het eerste projekt van 1833 zou de spoorweg bij het verlaten van Kumtich naar het zuiden afbuigen, richting Bost. Bij dit voorstel zou het Tiense station dan gebouwd worden in Overlaar, ter hoogte van de huidige E 40. Later werd de spoorweg evenwel naar Tienen opgeschoven. Hierdoor kon Avendoren zich uitbreiden. Het bekendste bouwwerk was de Tunnel van Kumtich. Hij was 990 m lang, 3,98 m breed en 5,50 m hoog, gelegen tussen kilometerpaal 37 en 38 (fig. 15).

Figuur 15: De Tunnel van Kumtich in 1838.
Figuur 15: De Tunnel van Kumtich in 1838.

De tocht door de tunnel duurde 3 minuten en was een echte sensatie. De duisternis en het oorverdovend lawaai waren angstaanjagend. In een toeristische brochure, de Atlas pittoresque van 1840, beschrijft Alph. Wauters de doortocht als volgt: "Le convoi s"élance cans cet étroit passage avec un bruit terrible, les parois de la voute répètent en les redoublant le frottement des roues sur les rails et les sifflements de la locomotive, la colline elle même semble trembler en fuyant, des ténèbres épaisses vous environnent et viennent redoubler la terreur de plus dune aimable voyageuse, qui se serre, en tremblant, contre son voisin à de plus douces émotions".

Figuur 15b: Zicht op de ingang van de Tunnel volgens de Atlas pittoresque (1840).
Figuur 15b: Zicht op de ingang van de Tunnel volgens de Atlas pittoresque (1840).

En als men daarbij denkt aan de klassieke mythologie, gaat Wauters verder, zou men zich wanen in de schoot van de Etna, waar Vulcanus en de Cyklopen de bliksems smeden van de koning van het heelal. Maar na 3 minuten is de angst voorbij, want daar duikt het lieflijke Kumtich op, of zoals Wauters zegt: "C"est avec plus de plaisir qu"on examine le village de Cumptich et la jolie tour de son église".

Soms was de werkelijkheid eens anders. Op 21 september 1837 hadden speciale treinen de overheden en genodigden naar Mechelen gebracht om vandaar te vertrekken naar Tienen. De rit duurde twee uur. Om kwart over drie in Tienen aangekomen, werden de minister van openbare werken en de genodigden ontvangen door het gemeentebestuur, in een voor de gelegenheid opgericht paviljoen. Daarna vertrok de stoet naar het stadhuis waar een banket aangeboden werd. De ellende begon pas bij de terugreis. De eerste trein vertrok om 6 uur. Nauwelijks was de lokomotief Hercule door de tunnel, of hij verloor een wiel. Na een uur van vergeefs wachten, trokken de reizigers langs de spoorweg te voet naar Leuven. Het werd al vlug donker en in die duisternis tuimelden de reizigers voortdurend over de dwarsliggers. Volgens een verslag van tijdgenoot Jobard in Le Courier belge, was het toen mode om lichte satijnen schoentjes en kousen met gaatjes te dragen. Men kan zich voorstellen op welke wijze deze dames in Leuven zijn geraakt. Hier moest het hoge gezelschap nog lange tijd wachten, want Hercule kwam met de wagons pas toe om zes uur "s morgens. Twee uur later, zegt Jobard, kwamen de vermoeide reizigers in Brussel aan. Maar of ook de arbeiders vermoeid waren, daarover rept de journalist met geen woord.

Naast de tunnel kwam een tweede. Toen deze op 21 januari 1845 instortte, verwekte dit voorval een groot schandaal. Meer dan 500 arbeiders werkten aan de afbraak van de twee tunnels, zodat de trein voortaan in de open lucht zou rijden (fig. 16).

Figuur 16: De Heuling op de plants van de vroegere Tunnel.
Figuur 16: De Heuling op de plants van de vroegere Tunnel. (Verzameling R. Thioulants).

De bouwer van de tunnels, ingenieur Menu, overLeed kort daarop te Binche, op donderdag 9 oktober 1845.

Door de instorting waren ook twee wegen onbruikbaar. Het zuiden van Kumtich kon slechts langs een omweg bereikt worden. Daarom werden in 1849 twee bruggen gebouwd. De eerste spoorwegbrug ligt op de Oude Baan, de tweede op de Sint-Barbarastraat.


Dr. P. Kempeneers.

© 2011 - 2012 - kumtich.be
XHTML 1.0 Transitional