Boek Kumtich

Vermits over Kumtich weinig gedrukte bronnen bestaan, heeft Kempeneers een groot aantal archiefstukken geraadpleegd.
Het resultaat is een degelijke studie over de plaatsnamen van het dorp.
Honderden vergeten plaatsnamen worden op kaarten weer zichtbaar. Uitgestorven gehuchten zoals Stratem haalden door dit werk opnieuw de stafkaarten van het Nationaal Geografisch Instituut.
Bovendien maakt de indeling in rubrieken het werk zeer leesbaar.
Verlucht met toponymische kaarten en foto’s.

U kan "Kumtich" bestellen via deze website.

Bedankt, Sint-Barbara

Kumtich telt een groot aantal kapellen. Interessant is de Sint-Barbarakapel, opgericht ter ere van de Heilige Barbara, bij de bouw van de tunnel en de spoorweg in 1836-37. De kapel staat dan ook dicht bij de spoorweg, namelijk op perceel F 146 bij de Geeststraat (fig. 17). In de steen die de eenvoudige kapel bekroont, staat een jaartalvers of chronogram. De tekst is geschreven in slecht Latijn, maar de bedoeling is duidelijk. Sommige letters zijn groter. Als je deze letters beschouwt als een Romeins getal, bekom je een datum. Om deze letters des te meer te laten opvallen, werden ze in het rood geschilderd. De kleine letters zijn dan zwart.

Figuur 17: De Sint-Barbarakapel uit 1836-37.
Figuur 17: De Sint-Barbarakapel uit 1836-37.

Ziehier de tekst: hoc aeDIfICatUM fUlIt ab opIfIbUs VIae ferreae atqUe sUbterraneae. We kunnen de tekst als volgt vertalen: "Dit werd gebouwd door de makers van de ijzeren en ook onderaardse weg". Hieronder staat verder St Barbe OPN (= ora pro nobis), ANNO 1836. Deze datum komt niet overeen met het jaartalvers. De C van "hoc" is bij vergissing klein geschreven. Als we de rode letters (met de C erbij) optellen, bekomen we het jaartal 1837. Er is dus ook nog een I te veel. Ter herinnering geef ik de waarde van de Romeinse cijfers. Een I telt voor 1. Verder is U of V gelijk aan 5, X (dat hier niet voorkomt) is 10, L is 50 (komt niet voor), C is 100, D is 500 en M 1000.

De weg die aan de Sint-Barbarakapel begint, heet de Geeststraat. Gewoonlijk wordt geest verklaard als "hoge zandstrook". Dit is hier niet het geval, omdat geest een vervorming is van geer, uit Germaans gaizan "spits toelopend stuk land". In 1470 heet de straat die gheerstraete, in 1633 de geest straete. Met de geer wordt het Kommenijgat bedoeld, een driehoek gelegen tussen de Geerstraat en de Oude Baan. Dit blijkt trouwens uit de ligging van een perceel van 3 1/2 dagmaal, in 1470 geciteerd opten ger, tussen de Geerstraat en de Heerweg.


Dr. P. Kempeneers.

© 2011 - 2012 - kumtich.be
XHTML 1.0 Transitional